Domain Name System (DNS) သည် ဒိုမိန်းအမည်များကို IP လိပ်စာများသို့ ဘာသာပြန်ခြင်းဖြင့် ဝဘ်ပရိုတိုကောများတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ ဤဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် အသုံးပြုသူ၏စက်ပစ္စည်းနှင့် ဝဘ်ဆာဗာတစ်ခုကြား ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခုတည်ဆောက်ရန်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ ဤရှင်းလင်းချက်တွင်၊ DNS ၏လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ဝဘ်ဆက်သွယ်ရေးအတွက် အဘယ်ကြောင့်အရေးကြီးကြောင်း အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ကျွန်ုပ်တို့ စေ့စေ့စပ်စပ်လေ့လာပါမည်။
DNS သည် အင်တာနက်၏ ဖုန်းစာအုပ်အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သော ဖြန့်ဝေထားသော အထက်တန်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အသုံးပြုသူများအား 192.0.2.1 ကဲ့သို့သော ဂဏန်း IP လိပ်စာများအစား www.example.com ကဲ့သို့သော လူသားဖတ်နိုင်သော ဒိုမိန်းအမည်များကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဝဘ်ဆိုက်များကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်စေပါသည်။ IP လိပ်စာများကို မှတ်သားခြင်းနှင့် စာရိုက်ခြင်းသည် လက်တွေ့မကျဘဲ အမှားအယွင်းများတတ်သောကြောင့် သုံးစွဲသူများအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရိုးရှင်းစေသည်။
အသုံးပြုသူတစ်ဦးသည် ၎င်းတို့၏ဝဘ်ဘရောက်ဆာတွင် ဒိုမိန်းအမည်တစ်ခုထည့်သွင်းသောအခါ၊ ဘရောက်ဆာသည် သက်ဆိုင်ရာ IP လိပ်စာကိုရယူရန် DNS ရှာဖွေမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဆင့်များစွာပါဝင်သည်-
1. Local DNS Resolver- အသုံးပြုသူ၏စက်ပစ္စည်းသည် ပုံမှန်အားဖြင့် Internet Service Provider (ISP) မှ ပံ့ပိုးပေးသော သို့မဟုတ် ကိုယ်တိုင်စီစဉ်ပေးသည့် ၎င်း၏ local DNS ဖြေရှင်းသည့်ကိရိယာကို ဦးစွာ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါသည်။ ဖြေရှင်းသူသည် ၎င်း၏ ဒိုမိန်းအမည်၏ မှတ်တမ်းနှင့် ၎င်း၏ သက်ဆိုင်ရာ IP လိပ်စာရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် ၎င်း၏ ဒေသတွင်း ကက်ရှ်ကို စစ်ဆေးသည်။ မှတ်တမ်းကို တွေ့ရှိပြီး သက်တမ်းမကုန်ပါက ဖြေရှင်းသူက IP လိပ်စာကို အသုံးပြုသူ၏ စက်သို့ ပြန်ပေးသည်။
2. Recursive DNS ဆာဗာများ- ဒေသန္တရ DNS ဖြေရှင်းမှုတွင် လိုအပ်သော မှတ်တမ်းမရှိပါက၊ ၎င်းသည် တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသော recursive DNS ဆာဗာများကို ဆက်သွယ်သည်။ ဤဆာဗာများတွင် ကြီးမားသော ဒိုမိန်းအမည်များနှင့် ၎င်းတို့၏ IP လိပ်စာများ ဒေတာဘေ့စ်ရှိသည်။ ထပ်တလဲလဲဆာဗာများသည် root DNS ဆာဗာများမှစတင်ကာ ထပ်တလဲလဲမေးမြန်းမှုများကို လုပ်ဆောင်ပြီး တောင်းဆိုထားသောဒိုမိန်းအတွက် တရားဝင် DNS ဆာဗာကို ရှာမတွေ့မချင်း ရှာဖွေမှုကို တဖြည်းဖြည်း ကျဉ်းမြောင်းစေသည်။
3. တရားဝင် DNS ဆာဗာများ- recursive DNS servers များသည် နောက်ဆုံးတွင် တောင်းဆိုထားသော domain အတွက် တာဝန်ရှိသော တရားဝင် DNS server သို့ ရောက်ရှိသွားပါသည်။ ဤဆာဗာသည် ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်နေသော IP လိပ်စာအပါအဝင် ဒိုမိန်းအတွက် တရားဝင်မှတ်တမ်းများကို သိမ်းဆည်းထားသည်။ တရားဝင်ဆာဗာသည် IP လိပ်စာဖြင့် ထပ်တလဲလဲဆာဗာကို တုံ့ပြန်သည်။
4. Caching- ထပ်တလဲလဲ DNS ဆာဗာသည် Time-To-Live (TTL) ဟုလူသိများသော အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ တရားဝင်ဆာဗာမှရရှိသော IP လိပ်စာကို ကက်ရှ်လုပ်သည်။ ဖြေရှင်းသူသည် ရှာဖွေမှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံးကို ထပ်ခါထပ်ခါလုပ်ဆောင်မည့်အစား ဖြေရှင်းသူသည် ၎င်း၏ ကက်ရှ်မှ IP လိပ်စာကို ပြန်လည်ထုတ်ယူနိုင်သောကြောင့် တူညီသောဒိုမိန်းအတွက် နောက်ဆက်တွဲ DNS ရှာဖွေမှုများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
5. အသုံးပြုသူ၏ စက်ပစ္စည်းကို တုံ့ပြန်မှု- ထပ်တူထပ်မျှသော DNS ဆာဗာသည် ဒေသတွင်း DNS ဖြေရှင်းမှုမှတစ်ဆင့် သုံးစွဲသူ၏စက်ပစ္စည်းသို့ IP လိပ်စာကို ပြန်လည်ပေးပို့သည်။ ဖြေရှင်းသူသည် တရားဝင်ဆာဗာမှပေးဆောင်သော TTL ကိုအခြေခံ၍ သတ်မှတ်ထားသောကာလတစ်ခုအတွက် ဖြေရှင်းသူသည် IP လိပ်စာကို စက်တွင်း၌ သိမ်းဆည်းထားသည်။
အသုံးပြုသူ၏စက်ပစ္စည်းသည် IP လိပ်စာကိုလက်ခံရရှိသည်နှင့်တပြိုင်နက်၊ ၎င်းသည် တောင်းဆိုထားသောဝဘ်ဆိုဒ်ကို လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးသည့် ဝဘ်ဆာဗာနှင့် ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခုကို ထူထောင်နိုင်သည်။ စက်ပစ္စည်းသည် ဦးတည်ရာအဖြစ် ရရှိထားသော IP လိပ်စာကို အသုံးပြု၍ ဆာဗာသို့ HTTP တောင်းဆိုချက်တစ်ခု ပေးပို့သည်။ ထို့နောက် ဆာဗာသည် တောင်းဆိုချက်ကို လုပ်ဆောင်ပြီး ၎င်းတို့၏ ဝဘ်ဘရောက်ဆာတွင် အသုံးပြုသူအား ပြသထားသည့် တောင်းဆိုထားသော ဝဘ်အကြောင်းအရာဖြင့် တုံ့ပြန်သည်။
အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အသုံးပြုသူ၏စက်ပစ္စည်းနှင့် ဝဘ်ဆာဗာကြားတွင် ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခုတည်ဆောက်ရန်အတွက် DNS သည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်-
1. Human-Readable Names- DNS သည် သုံးစွဲသူများအား မှတ်သားနိုင်သော နှင့် အသုံးပြုရလွယ်ကူသော ဒိုမိန်းအမည်များကို အသုံးပြု၍ ဝဘ်ဆိုဒ်များကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်စေကာ အင်တာနက်ကို ပိုမိုအသုံးပြုနိုင်ပြီး အသုံးပြုရလွယ်ကူစေပါသည်။
2. ချဲ့ထွင်နိုင်မှု- DNS ၏ အထက်အောက်ဖွဲ့စည်းပုံသည် အင်တာနက်ကို ထိရောက်စွာ ချဲ့ထွင်နိုင်စေပါသည်။ DNS ၏ ဖြန့်ဝေမှု သဘောသဘာဝသည် အလုပ်ဝန်အား ဆာဗာများစွာတွင် ဖြန့်ဝေကြောင်း သေချာစေပြီး ချို့ယွင်းချက်တစ်ခု၏ အချက်တစ်ချက်ကို တားဆီးကာ များပြားလှသော ဒိုမိန်းအမည်များကို ကိုင်တွယ်ရန် စနစ်အား ပံ့ပိုးပေးသည်။
3. Redundancy နှင့် Load Balancing- DNS သည် domain name တစ်ခုတည်းဖြင့် IP လိပ်စာများစွာကို ချိတ်ဆက်ခြင်းဖြင့် ထပ်ကာထပ်ကာနှင့် load ချိန်ခွင်လျှာကို ခွင့်ပြုပေးပါသည်။ ၎င်းသည် ဆာဗာများစွာတွင် အသုံးပြုသူအသွားအလာကို ဖြန့်ဝေစေပြီး စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို တိုးတက်စေသည်။
4. ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်- DNS သည် အသုံးပြုသူများအား ၎င်းတို့၏ စာညှပ်များကို အပ်ဒိတ်လုပ်ရန် သို့မဟုတ် လိပ်စာအသစ်ကို မှတ်မိရန် မလိုအပ်ဘဲ ဒိုမိန်းအမည်တစ်ခုနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် IP လိပ်စာကို ပြောင်းလဲရန် ပျော့ပြောင်းမှုကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ဝဘ်ဆိုက်တစ်ခုကို ဆာဗာအသစ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း သို့မဟုတ် ရှုံးနိမ့်မှုဆိုင်ရာ ယန္တရားများကို အကောင်အထည်ဖော်သည့်အခါတွင် ၎င်းသည် အထူးအသုံးဝင်သည်။
DNS သည် ဒိုမိန်းအမည်များကို IP လိပ်စာများသို့ ဘာသာပြန်ခြင်းဖြင့် ဝဘ်ပရိုတိုကောများတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ ၎င်းသည် သုံးစွဲသူများအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရိုးရှင်းစေပြီး၊ အရွယ်အစား ချဲ့ထွင်နိုင်မှု၊ ထပ်တလဲလဲ လုပ်ဆောင်မှု၊ ဝန်ချိန်ခွင်လျှာ ချိန်ညှိမှုကို လုပ်ဆောင်ပေးကာ ဝဘ်ဆာဗာများကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသည်။ DNS မပါဘဲ၊ အသုံးပြုသူ၏စက်ပစ္စည်းနှင့် ဝဘ်ဆာဗာအကြား ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခုတည်ဆောက်ခြင်းသည် ခက်ခဲပြီး လက်တွေ့မကျနိုင်ပါ။
အခြား လတ်တလောမေးခွန်းများနှင့် အဖြေများ DNS၊ HTTP၊ ကွက်ကီးများ၊ ဆက်ရှင်များ:
- လုံခြုံသော စက်ရှင် ID များကို အသုံးပြု၍ HTTPS မှတဆင့် ပေးပို့ခြင်းကဲ့သို့သော သုံးစွဲသူ၏ လော့ဂ်အင်အချက်အလက်ကို ကိုင်တွယ်သည့်အခါ သင့်လျော်သော လုံခြုံရေးအစီအမံများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အဘယ်ကြောင့် လိုအပ်သနည်း။
- sessions တွေက ဘာတွေလဲ၊ clients နဲ့ servers တွေကြားမှာ stateful communication ကို ဘယ်လိုဖွင့်ထားလဲ။ ဆက်ရှင်အပိုင်စီးခြင်းကို ကာကွယ်ရန် လုံခြုံသော session management ၏ အရေးပါပုံကို ဆွေးနွေးပါ။
- ဝဘ်အပလီကေးရှင်းများတွင် ကွတ်ကီးများ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ရှင်းပြပြီး မသင့်လျော်သော ကွတ်ကီးကိုင်တွယ်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်သော ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော လုံခြုံရေးအန္တရာယ်များကို ဆွေးနွေးပါ။
- HTTPS သည် HTTP ပရိုတိုကော၏ လုံခြုံရေးအားနည်းချက်များကို မည်သို့ဖြေရှင်းသနည်း၊ အဘယ်ကြောင့် အရေးကြီးသော အချက်အလက်များကို ပေးပို့ရန်အတွက် HTTPS ကို အသုံးပြုရန် အရေးကြီးသနည်း။
- ဝဘ်ပရိုတိုကောများတွင် DNS ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ အဘယ်နည်း၊ နှင့် သုံးစွဲသူများအား အန္တရာယ်ရှိသော ဝဘ်ဆိုက်များမှ ကာကွယ်ရန်အတွက် DNS လုံခြုံရေးသည် အဘယ်ကြောင့် အရေးကြီးသနည်း။
- HTTP ကလိုင်းယင့်ကို အစမှအဆုံး ပြုလုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် TCP ချိတ်ဆက်မှု ထူထောင်ခြင်း၊ HTTP တောင်းဆိုချက် ပေးပို့ခြင်းနှင့် တုံ့ပြန်မှု လက်ခံခြင်း အပါအဝင် လိုအပ်သော အဆင့်များ ပါဝင်သည့် အဆင့်များကို ဖော်ပြပါ။
- ကွတ်ကီးများသည် ဝဘ်အက်ပလီကေးရှင်းများတွင် မည်သို့အလုပ်လုပ်သနည်း၊ ၎င်းတို့၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်များမှာ အဘယ်နည်း။ ထို့အပြင် ကွတ်ကီးများနှင့်ဆက်စပ်သော ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော လုံခြုံရေးအန္တရာယ်များကား အဘယ်နည်း။
- HTTP ရှိ "ကိုးကားသူ" ("ကိုးကား" ဟု စာလုံးပေါင်းမှားသော) ခေါင်းစီး၏ ရည်ရွယ်ချက်ကား အဘယ်နည်း၊ သုံးစွဲသူ၏ အပြုအမူကို ခြေရာခံခြင်းနှင့် လွှဲပြောင်းပေးသည့် လမ်းကြောင်းကို ပိုင်းခြားစိတ်ဖြာခြင်းအတွက် အဘယ်ကြောင့် တန်ဖိုးရှိသနည်း။
- HTTP ရှိ "User-Agent" ခေါင်းစီးသည် ဆာဗာအား သုံးစွဲသူ၏ အထောက်အထားကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် မည်သို့ကူညီပေးသနည်း၊ ၎င်းသည် ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးအတွက် အဘယ်ကြောင့် အသုံးဝင်သနည်း။
- DNS၊ HTTP၊ cookies နှင့် sessions ကဲ့သို့သော ဝဘ်ပရိုတိုကောများနှင့် သဘောတရားများကို နားလည်ခြင်းသည် ဝဘ်ဆော့ဖ်ဝဲရေးဆွဲသူများနှင့် လုံခြုံရေးပညာရှင်များအတွက် အဘယ်ကြောင့် အရေးကြီးသနည်း။
DNS၊ HTTP၊ cookies၊ sessions များတွင် နောက်ထပ်မေးခွန်းများနှင့် အဖြေများကို ကြည့်ပါ။